ವಿಮಾನದ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮುರಿಯಬಹುದೇ?
ವಿಮಾನ ಹಾರಾಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದರ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮುರಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆಯೇ ? ಇದು ಪ್ರಯಾಣಿಕರಲ್ಲಿ ಆತಂಕ ಮೂಡುವ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಶ್ನೆ. ವಿಮಾನ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಹಾರುವಾಗ ಪ್ರತಿಕೂಲ ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಜೋರಾಗಿ ಅಲುಗಾಡಿದಾಗ, ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮೇಲಕ್ಕೆ-ಕೆಳಕ್ಕೆ ಚಲಿಸುವಾಗ ಈ ಅನುಮಾನ ಮೂಡುವುದು ಸಹಜ. ಇದಕ್ಕೆ ನೇರವಾದ ಉತ್ತರವೆಂದರೆ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಮಾನದ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮುರಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಅತ್ಯಂತ ವಿರಳ ಅಥವಾ ಬಹುತೇಕ ಇಲ್ಲವೇ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನಬಹುದು.
ಆದರೆ, ತೀವ್ರವಾದ ವೈಫಲ್ಯಗಳು, ವಿಪರೀತ ಒತ್ತಡಗಳು ಅಥವಾ ವಿನ್ಯಾಸದ ದೋಷಗಳು ಇದ್ದಾಗ ಇಂಥ ಘಟನೆಗಳು ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸಿದ್ದುಂಟು. ವಿಮಾನದ ವಿನ್ಯಾಸ, ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸುರಕ್ಷತಾ ಮಾನದಂಡಗಳು ಈ ಅಪಾಯವನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿವೆ. ಆಧುನಿಕ ವಿಮಾನದ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಕೇವಲ ವಿಮಾನವನ್ನು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲಿಸುವ ರಚನೆಗಳಲ್ಲ. ಅವು ವಿಮಾನದ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ನ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಹಾರಾಟದ ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಬರುವ ವಿಪರೀತ ಒತ್ತಡಗಳನ್ನು ತಡೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ವಿಮಾನದ ಹಾರಾಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೆಕ್ಕೆ ಮುರಿಯುವುದು ವಿಮಾನಯಾನದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ದುರಂತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದರೂ, ಎಂಜಿನಿಯರ್ಗಳು ಇದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹಲವು ದಶಕಗಳಿಂದ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಸುರಕ್ಷತಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದ್ದಾರೆ. ವಿಮಾನದ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮುರಿಯದಿರಲು ಕಾರಣ ಅವುಗಳ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆ. ವಿಮಾನದ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸುವಾಗ ಎಂಜಿನಿಯರ್ಗಳು ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಪ್ರತಿ ವಿಮಾನವನ್ನು ಅದರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾರಾಟದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಿಂತ ಹಲವು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತಡವನ್ನು ತಡೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಲೋಡ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್ (Load Factor) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನಯಾನ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ರೆಕ್ಕೆಗಳು ವಿಮಾನದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾರಾಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಅತ್ಯಧಿಕ ಒತ್ತಡಕ್ಕಿಂತ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದೂವರೆ ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡವನ್ನು (ಅಂದರೆ, ಶೇ.150 ರಷ್ಟು ಲೋಡ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್) ತಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ವಿಮಾನಗಳು ಉತ್ಪಾದನಾ ಹಂತದಲ್ಲಿ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ (Destructive Testing) ಒಳಗಾಗುತ್ತವೆ.
ಈ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ, ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮುರಿಯುವವರೆಗೂ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೇರಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೆಕ್ಕೆಗಳು, ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಮುರಿಯಬೇಕು. ಈ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ರೆಕ್ಕೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ವಿಮಾನದ ರೆಕ್ಕೆಯನ್ನು ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಕೆಳಗೆ ಬಲವಾಗಿ ಬಾಗಿಸುವ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ವಿಮಾನಗಳು ಸಾವಿರಾರು ಹಾರಾಟಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
ಪ್ರತಿ ಟೇಕ್ಆಫ್, ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧತೆಯು ರೆಕ್ಕೆಗಳ ರಚನೆಯ ಮೇಲೆ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಮೆಟಲ್ ಫೆಟಿಗ್ (Metal Fatigue) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಧುನಿಕ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಫೇಲ್ಸೇಫ್ (Fail-Safe) ತತ್ವದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರರ್ಥ, ರೆಕ್ಕೆಯ ಒಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಿರುಕು ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ ಹಾನಿ ಸಂಭವಿಸಿದರೂ, ಸಂಪೂರ್ಣ ರೆಕ್ಕೆಯ ರಚನೆಯು ತಕ್ಷಣವೇ ವಿಫಲವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ರೆಕ್ಕೆಯನ್ನು ಬಹು-ಕಂಬಗಳ (Multiple Spars) ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಪಟ್ಟಿಗಳ (Ribs) ನೆರವಿನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಒಂದು ಭಾಗ ವಿಫಲವಾದರೆ, ಇತರ ಭಾಗಗಳು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಲೋಡ್ ಅನ್ನು ಹೊರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಪೈಲಟ್ಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಇಳಿಯಲು ಸಮಯಾವಕಾಶ ಸಿಗುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾರಾಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮುರಿಯದಿದ್ದರೂ, ಕೆಲವು ವಿಪರೀತ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅತ್ಯಧಿಕ ಒತ್ತಡ ಬೀಳಲು ಹವಾಮಾನವೇ ಪ್ರಬಲ ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದು. ತೀವ್ರ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧತೆ (Extreme Turbulence)ಯು ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ಹಠಾತ್ ಏರಿಕೆ-ಇಳಿಕೆಯ ಬಲಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ವಿಮಾನಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಂಥ ತೀವ್ರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಮುನ್ನವೇ ಅದನ್ನು ಪತ್ತೆಹೆಚ್ಚುತ್ತವೆ. ಪೈಲಟ್ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನವನ್ನು ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ ತಿರುವುಗಳಿಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿದರೆ, ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ ಮಿತಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯ ಬಲ (G-Force) ಬೀಳಬಹುದು. ಇದು ಪೈಲಟ್ ದೋಷದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಒಂದು ಸನ್ನಿವೇಶ.
ವಿಮಾನದ ನಿರ್ವಹಣಾ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಅನುಸರಿಸದಿದ್ದರೆ, ಅಥವಾ ಬಿರುಕುಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ತಪಾಸಣೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿದರೆ, ಸಣ್ಣ ಬಿರುಕುಗಳು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದು ರಚನೆಯ ವಿಫಲತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಕರ ಮೂಲ ಮಾನದಂಡಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡದಿದ್ದಾಗ, ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡಿದ ಸ್ಥಳವು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಒತ್ತಡ ತಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ವಿಫಲವಾಗಬಹುದು.
ವಿಮಾನಯಾನದ ಆರಂಭಿಕ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ರೆಕ್ಕೆ ಮುರಿದ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಸಂಭವಿಸಿದ್ದುಂಟು. ಆದರೆ ಈ ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಇಂಥ ಘಟನೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಅಪರೂಪ. ಡೆ ಹ್ಯಾವಿಲ್ಯಾಂಡ್ ಕಾಮೆಟ್ ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ವಾಣಿಜ್ಯ ಜೆಟ್ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. 1950 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಕ್ಯಾಬಿನ್ನ ಒತ್ತಡೀಕರಣದಿಂದಾಗಿ (Cabin Pressurization) ಮತ್ತು ಮೆಟಲ್ ಫೆಟಿಗ್ (ರೆಕ್ಕೆಯ ಲೋಹದ ಮೇಲೆ ನಿರಂತರ ಒತ್ತಡ ಬೀಳುವುದು) ನಿಂದ ಅದರ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ರಚನೆಯು ವಿಫಲವಾಯಿತು, ಅದು ವಿಮಾನ ಹಾರುವಾಗಲೇ ಮುರಿದಿತ್ತು. ಈ ದುರಂತಗಳು ರೆಕ್ಕೆಗಳ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ವಿಮಾನ ದೇಹದ (Fuselage) ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರೂ, ಇವುಗಳಿಂದ ಕಲಿತ ಪಾಠಗಳು ಫೇಲ್ಸೇಫ್ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ರೆಕ್ಕೆಗಳ ವೈಫಲ್ಯದ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಇಂದಿನ ವಾಯುಯಾನದಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ನಿವಾರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಬೋಯಿಂಗ್ 787 ಮತ್ತು ಏರ್ಬಸ್ ಎ350 ನಂಥ ಹೊಸ ವಿಮಾನಗಳು ಕಾರ್ಬನ್ ಫೈಬರ್ ಕಾಂಪೋಸಿಟ್ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಈ ವಸ್ತುಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಲೋಹಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹಗುರವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ದೃಢವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಲೋಹದ ನಿರಂತರ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ವಿಮಾನ ನಿಯಂತ್ರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಪೈಲಟ್ನಿಂದ ಬರುವ ಅತಿಯಾದ ಇನ್ಪುಟ್ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ, ಪೈಲಟ್ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ತಪ್ಪಾಗಿ ವಿಮಾನವನ್ನು ರಚನೆಯ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮೀರಿದ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೂ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಆ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ತಡೆದು, ವಿಮಾನವು ಸುರಕ್ಷತಾ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಮೀರದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಆಧುನಿಕ ತಪಾಸಣೆ ವಿಧಾನಗಳು ರೆಕ್ಕೆಗಳೊಳಗೆ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣದ ಬಿರುಕುಗಳು ಮತ್ತು ಹಾನಿಯನ್ನು ಸಹ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ನೆರವಾಗುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಟ್ರಾಸೌಂಡ್ ಮತ್ತು ಎಡ್ಡಿ ಕರೆಂಟ್ (Eddy Current) ನಂಥ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ವಿಮಾನದ ಲೋಹೀಯ ರಚನೆಯನ್ನು ಹಾಳು ಮಾಡದೆ ಆಂತರಿಕ ಹಾನಿಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆಧುನಿಕ ವಾಯುಯಾನ ಸುರಕ್ಷತಾ ನಿಯಮಗಳು, ವಸ್ತು ವಿಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ನಿರ್ವಹಣಾ ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್ಗಳು ವಿಮಾನದ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಮುರಿಯದ ರಚನೆಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿವೆ.
ಯಲ್ಲಪ್ಪ ನಂದಿ
